بیرون زدگی دیسک کمر تحت عنوان فتق دیسک کمر نیز شناخته می شود. این عارضه تغییرات خاصی در دیسک کمر را به ما خبر می دهد. شروع این عارضه با علائمی مانند کمر درد و احساس بی حسی در اندام های تحتانی همراه است. هنگامی ماده ژلاتینی میان دیسک بیرون زده شود به اعصاب نخاعی فشار وارد کرده و این عارضه رخ می دهد. بیرون زدگی دیسک کمر اغلب با استراحت و ورزش های فیزیوتراپی بهبود می یابند و در موارد کمی بیمار نیاز به جراحی پیدا می کند. در تشخیص بیرون زدگی دیسک بهترین جراح مغز و اعصاب از روش هایی مانند تصویربرداری رادیوگرافی، سی تی اسکن و نوار عصب و عضله استفاده می کند.
علت بیرون زدگی دیسک کمر
یکی از عواملی که در بیرون زدگی دیسک کمر نقش بسزایی دارد، سن می باشد. با افزایش سن مایع ژلاتینی میان دیسک کاهش یافته و دیسک ها سخت می شوند. این عامل سبب جابجایی مرکز دیسک و ایجاد شکاف در آن می شود. در نتیجه پارگی و بیرون زدگی دیسک ایجاد می شود. علاوه بر سن، فاکتور های دیگری در بیرون زدگی دیسک نقش دارند که به شرح زیر می باشند:
- چاقی و اضافه وزن سبب افزایش فشار به قسمت های پایینی کمر می شود.
- برخی مشاغل که در آن افراد باید اشیای سنگین را حمل کنند.
- نامناسب بودن حالت بدن هنگام نشستن ، راه رفتن و یا حتی برداشتن اشیای سنگین.
علائم بیرون زدگی دیسک کمر
در برخی موارد ممکن است فرد درد ملایمی در گردن و کمر خود احساس کند و رفته رفته این درد بیشتر و شدیدتر شود. در برخی هم فتق دیسک کمر در تصویربرداری های انجام شده از ناحیه کمر فرد مشخص می شود و بیمار شکایتی از درد یا حالت آزاردهنده ای ندارد.
هنگامی که فرد دچار بیرون زدگی دیسک کمر می شود فشاری روی اعصاب نخاعی و طناب نخاعی وارد می شود. به این شرایط رادیکولوپاتی نیز گفته می شود. علائم بیرون زدگی دیسک تا حد زیادی به موقعیت و فشار وارد شده بستگی دارد. با این حال به طور کلی می توان به علائم زیر اشاره کرد:
- در صورتی که فتق دیسک کمر یا بیرون زدگی دیسک کمر در مهره های گردن ایجاد شود، فرد علائمی مانند احساس سوزش، بی حسی و ضعف در دست ها و شانه و گردن احساس کند.
- در صورتی که بیرون زدگی دیسک در محل ستون فقرات ایجاد شده باشد، احساس سوزش ، بی حس و ضعف و یا ترکیبی از این شرایط در ناحیه پاها و باسن احساس می شود. در برخی افراد داغی کف پا نیز رخ می دهد. لازم به ذکر است که اغلب این علائم فقط در یک طرف بدن احساس می شود.
علائم بیرون زدگی دیسک کمر اغلب با قرارگرفتن در موقعیت های مختلف و انجام فعالیت های مختلف تشدید می شوند. به گونه ای که اگر فرد به بیرون زدگی دیسک در ناحیه ستون فقرات مبتلا شده باشد ممکن است از عوارض زیر شکایت کند:
- هنگام نشستن و خم شدن این درد افزایش پیدا کرده و حالتی ناخوشایند برای بیمار ایجاد می کند.
- هنگام بیدار شدن از خواب این درد بیشتر می شود.
در بسیاری از مواردی که فرد دچار فتق دیسک در ناحیه ستون فقرات شده است ممکن است ایستادن را به نشستن ترجیح دهد. زیرا به احتمال قوی در حالت نشسته احساس خشکی کمر و درد شدید در باسن و پاها بیشتر احساس می شود.
آیا بیرون زدگی دیسک کمر قابل درمان است؟
خوشبختانه بیرون زدگی دیسک کمر قابل درمان می باشد و پزشک با در نظرگرفتن نوع دیسک و شرایط زیر درمان ویژه ای برای شما مشخص می کند:
- سن بیمار و سابقه بیماری ها
- نوع دیسک و میزان آسیب دیدگی
- میزان تحمل بیمار در موارد درمان دارویی
اغلب اوقات درمان های زیر خط اول درمان برای مدیریت بیرون زدگی دیسک می باشد:
عمل بیرون زدگی دیسک کمر
در صورتی که میزان بیرون زدگی دیسک شدید باشد و فرد دارای درد شدیدی در ناحیه دیسک داشته باشد پزشک روش جراحی را برای درمان شما به کار می گیرد. متداول ترین روش جراحی در درمان بیرون زدگی دیسک کمر میکرودیستکتومی می باشد. در این جراحی میزان برش اندک است و ناحیه بیرون زده از دیسک زیر ناحیه عصب برداشته می شود.
