سردرد یکی از دردهای متدوالی می باشد که همه افراد در زندگی شان آن را تجربه می کنند. بسیاری از سردردها بدون درمان خاصی برطرف می شوند و برخی دیگر لازم است با مسکن ها آرام شوند. با این حال اینکه ما بدانیم کدام از یک انواع سردرد را تجربه می کنیم می تواند درپروسه بهبود آن برای ما اثر بخش باشد. در مقاله از دکتر یوسف کریمی بهترین متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات به بررسی انواع سردرد و درمان آن می پردازیم.
انواع سردرد
سردرد ها به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم می شوند. دانشمندان بیش از100 نوع سردرد مختلف را تعریف کرده اند که همگی دراین دو دسته قرار می گیرند. سردرد اولیه به نوعی از سردرد گفته می شود که در اثر بیماری دیگری ایجاد نشده باشد. به عنوان مثال در اثر میگرن ایجاد نشده باشد.
میگرن
فردی که دچار بیماری میگرن می باشد دردشدیدی در یک طرف سر احساس می کند. فرد در این حالت نسبت به صدا و بو نیز حساس می شود. هم چنین حالت تهوع و استفراغ در این نوع سردرد شایع است .حدود 30 درصد افرادی که میگرن دارند قبل از شروع میگرن حالت های زیر را تجربه می کنند که بسیار شبیه به حالاتی قبل از حملات صرع می باشد و شامل اختلالات بینایی می باشد . مدت زمان آن می تواند بین 5 تا 60 دقیقه طول بکشد و شامل موارد زیر می شود:
- از دست دادن محدود بینایی
- دیدن خطوط زیگزاگ و یا لکه ها
- سوزن سوزن شدن
- مشکل در تکلم
ناگفته نماند که این علائم می تواند نشان دهنده سکته مغزی و یا مننژیوم باشد. اگر برای اولین بار این حملات را تجربه کردید لازم است فورا به پزشک مراجعه شود. میگرن ها به طور مکرر ایجاد می شوند و ممکن است 3 روز طول بکشد. در بسیاری افراد این بیماری دائم العمر می باشد. میزان فراگیری آن در زنان سه برابر مردان می باشد. هم چنین این بیماری می تواند در میان کودکان هم دیده شود. حملات میگرن می توانند از چندین بار در هفته تا سالی یکبار در فرد دیده شوند. علت میگرن هنوز مشخص نشده است اما طی بررسی ها افرادی که در خانواده شان سابقه میگرن دارند بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند. عواملی که سبب ایجاد این بیماری می شود می تواند به شرح زیر باشد:
- استرس و اضطراب
- اختلالات خواب
- تغییرات هورمون ها
- کم غذایی
- کمبود آب در بدن
- کمبود مواد معدنی در بدن
- برخی از غذاها و یا داروها
- سروصدای زیاد
نوع دیگری از سردردها سردردهای تنشی می باشد که در بخش زیر به آن پرداخته ایم.
سردردهای تنشی
این نوع سردردها بسیار شایع هستند و تقریبا همه مردم گاها آن را تجربه می کنند. این سردردها به صورت دردی مبهم در دو طرف سر احساس می شوند. علائم دیگر آن می تواند شامل موارد زیر باشد.
- احساس فشاری کوبنده در پشت چشم
- حساس شدن صورت ، گردن و شانه ها
- حساس شدن نسبت به نور و صدا
این سردردها می توانند از 30 دقیقه تا چند ساعت طول بکشند. شدت آنها در افراد مختلف متفاوت می باشد و دلیل قطعی آن ها مشخص نشده است. اما اغلب به دلایل زیر اتفاق می افتند:
- احساس استرس و اضطراب
- کمبود آب بدن
- خستگی چشم ها
- نادیده گرفتن وعده غذایی
- ضعف بینایی
سردردهای خوشه ای
این سردردها در مردان بیش از زنان رخ می دهد و با احساس شدید درد در پشت یا اطراف یک چشم همراه می باشد. به طوری که فرد احساس می کند چشم او در حال سوراخ شدن است. این نوع سردرد ها معمولا ناگهانی و بدون هشدار قبلی رخ می دهند ومعمولابین نیم ساعت تا چندساعت ادامه دار می باشد. افرادی که سوء مصرف سیگار دارند بیشتر دچار این سردرد ها می شوند و بیشتر بعد از بیدار شدن از خواب خود را نشان می دهد. از دیگر علائم سردردهای خوشه ای می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آبریزش چشم
- تورم در پلک
- حساسیت به نور
- بی قراری و آشفتگی
سردرد بیش تحرکی
این نوع از سردردها در اثر فعالیت های سنگین ایجاد می شوند و با موارد زیر می توانند تحریک شوند:
- دویدن زیاد
- پریدن از ارتفاع بلند
- رابطه جنسی طولانی مدت
- وزنه برداری
این نوع سردرد به صورت درد ضربان دار در تمام سر احساس می شود. این دردها معمولا کوتاه مدت بوده و ممکن است در برخی موارد تا دو روز ادامه داشته باشند.
سردردهای حین خواب
این نوع سردرد به عنوان یک ساعت زنگ دار فرد را از خواب بیدار می کند و شامل یک درد خفیف تا ضربان دار می شود. بیشتر این سردردها در دهه 50 سالگی فرد رخ می دهد. این سردرد ممکن است تا 3 ساعت طول بکشد و با علائمی مانند حالت تهوع و حساسیت به نور همراه می باشد. اگرچه علت این نوع سردردها مشخص نمی باشد اما برای افراد مسن ممکن است آزاردهنده بود و لازم است به پزشک مراجعه شود.
سردرد سینوسی
این نوع سردرد ها معمولا نتیجه عفونت و یا آلرژی در ناحیه سینوس ها می باشد. این نوع درد شامل دردی مبهم در اطراف چشم ، گونه ها و پیشانی همراه است. این نوع درد ممکن است به فک و دندان نیز گسترش یابد. سردردهای سینوسی نادر بوده و اگر با ترشحات بینی همراه نباشند معمولا ناشی از میگرن به حساب می آیند.
درمان انواع سردرد
برای درمان انواع سردردها لازم است به پزشک مراجعه شود تا نسخه تخصصی تجویز شود. برخی مسکن های بدون نسخه مانند ایبوپروفن ، مسکن ها و متروکلوپرامید می توانند تا زمان مراجعه به پزشک در تسکین این دردها مناسب باشند. با این حال توصیه می شود موارد زیر را برای جلوگیری از عود زودرس سردردها رعایت کنید:
- خواب کافی داشته باشید
- ورزش هایی مثل یوگا انجام دهید
- به حالت استاندارد بنشینید
- استرس و اضطراب خود را کنترل کنید.
- اگر ضعف بینایی دارید آزمایشات بینایی انجام دهید.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
بیشتر سردرد ها به ندرت پیش می آیند که نشانه بیماری جدی باشند. اما در افرادی که سردرد های شدید ، دائمی و مکرر را تجربه می کنند لازم است به پزشک مراجعه کنند. هم چنین در موارد زیر:
- سردردهایی که بسیار ناگهانی بوده و دردناک می باشند.
- سردرد پس از ضربه محکم به سر
- سردرد در کودکان
- سردرد همراه با گیجی و اختلال بینایی
- سردرد همراه با ضعف
- سردرد همراه با استفراغ
