در افراد مبتلا به تومور مغزی ممکن است فعالیت‌های الکتریکی غیرطبیعی که به آن تشنج می گویند به وجود بیاید، در واقع تشنج یک فعالیت ناگهانی و غیرطبیعی در تکانه‌های مغزی می‌باشد. با اینکه تشنج در همه‌ی مبتلایان به تومور مغزی رخ نمی‌دهد اما شروع تشنج اغلب اولین علامت از بیماری تومور مغزی می‌باشد که منجر به تشحیص تومور خواهد بود. با ما تا انتهای مقاله همراه باشید تا بیشتر در این خصوص بدانید.
تشنج و ارتباط آن تومور مغزی چیست؟
تشنج در حدود نیمی از بیماران مبتلا به تومورهای اولیه و تومورهای متاستاز مغزی اتفاق می‌افتد. تشنج‌های جزئی در این بیماران شیوع بیشتر دارد که البته میزان آن به بافت‌شناسی تومور، محل و وسعت تومور بستگی دارد.
دلیل ایجاد تشنج در بیماران مبتلا به تومور مغزی
مکانیسم‌های پاتولوژیکی که باعث ایجاد تشنج در بیماران مبتلا به تومور مغزی می شود به خوبی شناخته نشده است اما به نظر می‌رسد تغییراتی در اسیدهای آمینه اطراف تومور، متابولیسم‌هایی که در محدود تومور رخ می‌دهد، میزان Ph، آنزیم‌های گلیال یا عصبی و پروتئین‌ها در کنار عملکردهای ایمونولوژیک عوامل کلیدی هستند. در مورد جراحی نخاع و ستون فقرات بیشتر بدانید.
تومورهای اولیه مغزی و تشنج
تومورهای اولیه مغزی (آن دست از تومورهایی که از خود مغز شروع می‌شوند و حاصل متاستاز از بافت‌های دیگر نیستند). در 20 تا 45 درصد موارد باعث تشنج می‌شوند و اغلب این تشنج با پیشرفت یا بهبود تومور تغییر می‌کنند که به نظر می‌رسد با تغییرات آناتومیک، بافت‌شناسی، بیوشیمیایی یا فیزیولوژیکی تومور در ارتباط باشد. شروع تشنج‌ها در این دسته از تومورهای مغزی ممکن است پس از یک دوره نهفته آغاز شود که این دوره می‌تواند زمان مناسبی جهت شروع درمان باشد. کنترل تشنج‌ها در این مرحله با داروهای ضدصرع اغلب جهت کنترل تشنج‌ها کافی نمي‌باشد، علت این مورد هنوز به طور کامل درک نشده و به نظر می‌رسد ناشی از مکانیسم‌های پاتوفیزیولوژیک و فارماکولوژیک مختلف مانند رشد تومور باشد. بنابراین همان‌طور که قبلاً اشاره شد نوع تومور مغزی و محل آن باعث می‌شود برخی از افراد نسبت به سایرین بیشتر دچار تشنج شوند.
علت تشنج وابسته به تومور مغزی
تشنج در تومور مغزی به علت فعالیت بیش ازحد نورون‌ها در داخل و اطراف تومور اتفاق می‌افتد، در حال حاضر مشخص نیست که چرا برخی از تومورها باعث ایجاد تشنج می‌شوند اما عواملی که ممکن است در ایجاد آن نقش داشته باشند شامل موارد زیر می باشد:
- محل قرار گرفتن تومور: با توجه به اینکه تومور در کدام قسمت مغز باشد، فاکتورهای دخیل در ایجاد تشنج هم متفاوت می‌باشد. به طور کلی تومورهای مغزی نزدیک به سطح مغز بیشتر باعث تشنج می‌شوند.
- نوع تومور: مکانیسم تشنج در انواع تومورهای مغزی مختلف متفاوت می‌باشد، برخی از تومورها منشاء داخل محوری (آستروسیتوم: تومورهایی که از سلول‌هایی به نام آستروسیت که از سلول‌های عصبی حمایت می‌کند آغاز می‌شود و می‌تواند در مغز یا نخاع ایجاد شود) و برخی دیگر منشاء خارج محوری (مننژیوم) دارند.
- عوامل ژنتیکی
- یکنواختی سد محافظتی شبکه خونی در مغز (شبکه‌ای از رگ‌های خونی و بافتی که از مغز در برابر انواع سموم محافظت می کنند، مواد مغذی را به بافت مغز می‌رسانند و مواد مضر را از مغز به سمت جریان خون هدایت می کنند).
میزان بروز تشنج‌ها
فراوانی بروز تشنج‌ها به توجه به اینکه ناشی از تومور اولیه است یا متاستاز مغز (تومور از قسمت‌های دیگر بدن سرچشمه می‌گیرد و از طریق جریان خون یا غدد لنفاوی به مغز گسترش می‌یابد، تومورهای متاستاتیک از تومورهای اولیه شایع‌تر می‌باشند) ممکن است متفاوت باشد. همچنین تشنج در افراد مبتلا به گلیوما با درجه پایین که شایعترین تومور مغزی در بزرگالسان است، بیشتر رخ می دهد.
بیشتر بخوانید : کرانیوپلاستی چیست؟
آیا تشنج تومور مغزی خطرناک است؟
تشنج می‌تواند به طور مکرر و در طی دوره‌ی درمان ادامه داشته باشد که باعث به خطر افتادن زندگی فرد و ایجاد مشکلات جانبی در کنار تومور مغزی باشد.
درمان تشنج وابسته به تومور مغزی
درمان تشنج‌های مرتبط با تومور مغزی هنوز تکمیل نشده و احتیاج به تحقیق و بررسی‌های بیشتری دارد. پس از برداشتن تومور وضعیت‌های مختلفی در بروز تشنج ممکن است پیش بیاید که همین نکته دلیل محکمی برای این موضوع است که عوامل مختلفی در ایجاد تشنج های وابسته به تومور مغزی دخیل می‌باشد. فاکتورهای متعددی در مشکلات مربوط به درمان وجود دارد که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر می‌باشد:
- میزان رشد تومور
- محل تومور
- تداخل‌های دارویی
با این وجود یکی از عوامل مهم موثر در عدم کنترل تشنج‌ها به علت کمبود داروی مناسب و گاهی عدم وجود داروی موثر برای کنترل مکانیزم‌های پاتوفیزیولوژیکی تشنج‌های تومور مغزی می‌باشد. مطالعات بیشتری جهت شناخت علل ایجاد کننده‌ی تشنج‌های وابسته به تومور باید انجام شود. در مورد درمان قطعی دیسک کمر بیشتر بدانید.
همان‌طور که پیشتر اشاره شد از آن‌جایی که ماهیت تشنج در تومورهای مغزی هنوز ناشناخته است و عوامل متعددی در بروز آن نقش دارد، مطالعات در زمینه‌ی درمان دارویی مناسب جهت کنترل و کاهش تشنج‌ها هنوز ادامه دارد، انتخاب نوع دارو باید با دقت فراوان صورت بگیرد. براساس تحقیقات جدید استفاده از یکی از چندین دارویی که در درمان صرع مصرف می‌شود از زمان شروع تشنج‌ها می‌تواند سودمند باشد، برخی از داروهایی که برای درمان بیماری صرع استفاده می‌شود مانند والپروئیک اسید در کنار مصرف داروهای استاندارد درمان تومور مغزی می‌تواند در کنترل تشنج موثر باشد. پس از جراحی تومور مغزی نیز ممکن است پرتو درمانی همراه با شیمی درمانی صورت پذیرد و اگر همچنان تشنج ادامه داشته باشد پزشک در مورد ادامه درمان با داروهای بیماری صرع تصمیم خواهد گرفت.
هزینه درمان تشنج ناشی از تومور مغزی
هزینه درمان تشنج ناشی از تومور مغزی، بسته به بزرگ بودن تومور، نوع درمان پیشنهادی به منظور از بین بردن تومور مغزی، نوع داروی تجویزی، مدت زمان مصرف دارو، مدت زمان درمان و تخصص پزشک متفاوت می باشد. به منظور اطلاع از هزینه های دقیق باید مورد بررسی و آزمایشات خاص قرار بگیرید. جراح مغز و اعصاب پس از انجام معاینات و مشاهده تصاویر مغزی اقدام به اعلام هزینه و زمان درمان می نماید.
کلام آخر
تشنج یکی از عوارض شایعی است که در نتیجه تومور مغزی ممکن است اتفاق بیافتد. این تشنج ها در اکثر مواقع قابل درمان هستند. لیکن در صورت مشاهده تشنج ضروری است که سریعا به متخصص مراجعه و دلایل تشنج مورد بررسی قرار بگیرد.
